คอนเดนเซอร์

คอนเดนเซอร์

คอนเดนเซอร์ (Condenser) ตัวเก็บประจุ หรือ คาปาซิเตอร์ (Capacitor) เป็นอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์อย่างหนึ่ง ทำหน้าที่เก็บพลังงานในสนามไฟฟ้า ที่สร้างขึ้นระหว่างคู่ฉนวน โดยมีค่าประจุไฟฟ้าเท่ากัน แต่มีชนิดของประจุตรงข้ามกัน  เป็นอุปกรณ์พื้นฐานสำคัญในงานอิเล็กทรอนิกส์ และพบได้แทบทุกวงจร

การทำงานของคอนเดนเซอร์

การเก็บประจุ

การเก็บประจุ คือ การเก็บอิเล็กตรอนไว้ที่แผ่นเพลตของตัวเก็บประจุ เมื่อนำแบตเตอรี่ต่อกับคอนเดนเซอร์อิเล็กตรอนจากขั้วลบของแบตเตอรี่ จะเข้าไปรวมกันที่แผ่นเพลต ทำให้เกิดประจุลบขึ้นและยังส่งสนามไฟฟ้าไป ผลักอิเล็กตรอนของแผ่นเพลตตรงข้าม ซึ่งโดยปกติในแผ่นเพลตจะมี ประจุเป็น + และ - ปะปนกันอยู่ เมื่ออิเล็กตรอนจากแผ่นเพลตนี้ถูก ผลักให้หลุดออกไปแล้วจึงเหลือประจุบวกมากกว่าประจุลบ ยิ่งอิเล็กตรอนถูกผลักออกไปมากเท่าไร แผ่นเพลตนั้นก็จะเป็นบวกมากขึ้นเท่านั้น

การคายประจุ

คอนเดนเซอร์ที่ถูกประจุแล้ว ถ้าเรายังไม่นำขั้วคอนเดนเซอร์มาต่อกัน อิเล็กตรอนก็ยังคงอยู่ที่แผ่นเพลต แต่ถ้ามีการครบวงจร ระหว่างแผ่นเพลตทั้งสองเมื่อไร อิเล็กตรอนก็จะวิ่งจากแผ่นเพลตทางด้านลบ ไปครบวงจรที่แผ่นเพลตบวกทันที เราเรียกว่า 'การคายประจุ'

ชนิดของคอนเดนเซอร์แบ่งตามวัสดุการใช้งานแบ่งออกได้ 2 ชนิด คือ

 คอนเดนเซอร์ชนิดคงที่ Fixed Condenser

คอนเดนเซอร์ชนิดนี้จะมีขั้วบวกและขั้วลบบอกไว้ ส่วนใหญ่จะเป็นแบบกลมดังนั้น การนำไปใช้งานจะต้องคำนึงถึงการต่อขั้วให้กับคอนเดนเซอร์ด้วย จะสังเกตขั้วง่าย ๆ ขั้วไหนที่เป็นขั้วลบจะมีลูกศรชี้ไปที่ขั้วนั้น และในลูกศรจะมีเครื่องหมายลบบอกเอาไว้

  • คอนเดนเซอร์แบบกระดาษ (Paper Condenser) คอนเดนเซอร์แบบกระดาษ นำไปใช้งานซึ่งต้องการค่าความต้านทานของฉนวนที่มี ค่าสูง และ มี เสถียรภาพต่ออุณหภูมิสูงได้ดี มีค่าความจุที่ดีใน ย่านอุณหภูมิที่กว้าง
  • คอนเดนเซอร์แบบไมก้า (Mica Condenser)

คอนเดนเซอร์แบบไมก้านี้ จะมีเสถียรภาพต่ออุณหภูมิ และ ความถี่ดี มีค่าตัวประกอบการสูญเสียต่ำ และ สามารถทำงาน ได้ดีที่ความถี่สูง จะถูกนำมาใช้ในงานหลายอย่าง เช่น ในวงจะจูนวงจรออสซิสเตอร์ วงจรกรองสัญญาณ และวงจรขยาย ความ ถี่วิทยุกำลังสูง จะไม่มีการผลิตตัวเก็บประจุแบบไมก้าค่าความจุสูงๆ ออกมา เนื่องจากไมก้ามีราคาแพง จะทำให้ค่าใช้จ่ายในการ ผลิตสูงเกินไป

  • คอนเดนเซอร์แบบเซรามิก (Ceramic Condenser)

คอนเดนเซอร์ชนิดเซรามิก โดยทั่วไปคอนเดนเซอร์ชนิดนี้มีลักษณะกลมๆ แบนๆ บางครั้งอาจพบแบบสี่เหลี่ยมแบนๆ ส่วนใหญ่คอนเดนเซอร์ชนิดนี้ มีค่าน้อยกว่า 1 ไมโครฟารัด และเป็นคอนเดนเซอร์ชนิดที่ไม่มีขั้ว และสามารถทนแรงดันได้ประมาณ 50-100 โวลต์ค่าความจุของคอนเดนเซอร์ชนิดเซรามิกที่มีใช้กันในปัจจุบันอยู่ในช่วง 1 พิโกฟารัด ถึง 0.1 ไมโครฟารัด

  • คอนเดนเซอร์แบบอิเล็กโทรไลติก (Electrolytic Condenser)

คอนเดนเซอร์ชนิดอิเล็กโทรไลติก คอนเดนเซอร์ชนิดนี้ต้องระวังในการนำไปใช้งานด้วย เพราะมีขั้วที่แน่นอนพิมพ์ติดไว้ด้าน ข้างตัวถังอยู่แล้ว ถ้าป้อนแรงดันให้กับคอนเดนเซอร์ผิดขั้ว อาจเกิดความเสียหายกับตัวมันและอุปกรณ์ที่ประกอบร่วมกันได้ ขั้วของคอนเดนเซอร์ชนิดนี้สังเกตได้ง่ายๆ เมื่อตอนซื้อมา คือ ขาที่ยาวจะเป็นขั้วบวก และขาที่สั้นจะเป็นขั้วลบ

  • คอนเดนเซอร์แบบน้ำมัน (Oil Condenser)
  • คอนเดนเซอร์แบบโพลีสไตลีน (Polyethylene Condenser)
  •  คอนเดนเซอร์แทนทาลั่ม (Tantalum Condenser)

คอนเดนเซอร์แบบแทนทาลั่ม จะให้ค่าความจุสูงในขณะที่ตัวถังที่บรรจุมีขนาดเล็ก และมีอายุในการเก็บรักษาดีมาก คอนเดนเซอร์แบบแทนทาลั่มนี้มีหลายชนิดให้เลือกใช้ เช่น ชนิด โซลิต ( solid type ) ชนิด ซินเทอร์สลัก ( sintered slug ) ชนิดฟอลย์ธรรมดา ( plain foil ) ชนิดเอ็ชฟอยล์ ( etched foil ) ชนิดเว็ทสลัก ( wet slug ) และ ชนิดชิป ( chip ) การนำไปใช้งานต่างๆ ประกอบด้วยวงจรกรองความถี่ต่ำ วงจรส่งผ่านสัญญาณ ชนิด โซลิตนั้นไม่ไวต่ออุณหภูมิ และ มีค่าคุณ สมบัติระหว่างค่าความจุอุณหภูมิต่ำกว่า คอนเดนเซอร์ แบบอิเล็กทรอไลติกชนิดใด ๆ สำหรับงานที่คอนเดนเซอร์แบบแทนทาลั่มไม่เหมาะกับ วงจรตั้งเวลาที่ใช้ RC ระบบกระตุ้น ( triggering system ) หรือ วงจรเลื่อนเฟส ( phase - shift net work ) เนื่องจากคอนเดนเซอร์แบบนี้ มีค่าคุณสมบัติของการดูดกลืนของไดอิเล็กตริก สูง ซึ่งหมายถึงเมื่อคอนเดนเซอร์ถูกคายประจุ สารไดอิเล็กตริกยังคงมีประจุหลงเหลืออยู่ ดังนั้นแม้ว่าคอนเดนเซอร์ที่มีคุณสมบัติของ การดูดกลืนของสารไดอิเล็กตริกสูงจะถูกคายประจุประจุจนเป็นศูนย์แล้วก็ตาม จะยังคงมีประจุเหลืออยู่เป็นจำนวนมากพอ ที่ จะทำ ให้เกิดปัญหาในวงจรตั้งเวลา และ วงจรอื่นที่คล้ายกัน

  • คอนเดนเซอร์แบบไมลา (Milar Condenser)
  • คอนเดนเซอร์แบบไบโพลา (Bipolar Condenser)
  • คอนเดนเซอร์แบบโพลีโพรไพลีน (Poiypropyrene Condenser)

คอนเดนเซอร์แบบปรับค่าได้ Variable capacitor

เป็น คอนเดนเซอร์ชนิดที่ไม่มีค่าคงที่ ซึ่งจะมีการนำวัสดุต่างๆ มาสร้างขึ้นเป็นคอนเดนเซอร์ โดยทั่วไปจะมีค่าความจุไม่มากนัก โดยประมาณไม่เกิน 1 ไมโครฟารัด (mF) คอนเดนเซอร์ชนิดนี้เปลี่ยนค่าความจุได้ จึงพบเห็นอยู่ ในเครื่องรับวิทยุต่าง ๆ ซึ่งเป็นตัวเลือกหาสถานีวิทยุโดยมีแกนหมุน Trimmer หรือ Padder เป็นคอนเดนเซอร์ชนิดปรับค่าได้ ซึ่งคล้าย ๆ กับ Variable  Condenser แต่จะมีขนาดเล็กกว่า การใช้คอนเดนเซอร์แบบนี้ถ้าต่อในวงจรแบบอนุกรมกับวงจรเรียกว่า Padder  Condenser ถ้านำมาต่อขนานกับวงจร เรียกว่า Trimmer

http://th.wikipedia.org/wiki/


0


su

: ผู้ใช้ทั่วไป
การงานอาชีพ